بیوگرافی شاهرخ خان معروف به پادشاه بالیوود

بیوگرافی شاهرخ خان

شاهرخ خان، بازیگر و تهیه‌کننده هندی، متولد 2 نوامبر 1965 در دهلی نو هند در خانواده ای مسلمان است.

او با لقب‌های مختلفی مانند “پادشاه بالیوود” شناخته می‌شود و در بیش از ۹۰ فیلم به ایفای نقش پرداخته است. برای بازی‌هایش این هنرمند برنده ۱۴ جایزه فیلم‌فیر شده است.

شاهرخ خان افتخاراتی همچون نشان پادما شری از دولت هند و نشان هنر و ادب از دولت فرانسه و لژیون دونور را دریافت کرده است.

زندگی شخصی

شاهرخ خان پنج سال اول زندگی خود را در منگلور سپری کرد که پدربزرگ مادری اش، افتخار احمد، به عنوان مهندس ارشد بندرگاه مذکور در دهه ۱۹۶۰ مشغول به فعالیت بود. خان خود را در توییتر به عنوان “نیمی حیدرآبادی (مادر)، نیمی پشتون (پدر) و مقداری کشمیری (مادربزرگ)” توصیف کرد.

جایزه در مدرسه

خان در محلهٔ راجندرا ناگار دهلی نو بزرگ شد. پدرش چندین کار تجاری از جمله یک رستوران داشت و خانواده‌شان از قشر متوسط جامعه بودند .

و در آپارتمان‌های اجاره‌ای زندگی می‌کردند. او در مدرسهٔ سنت کلمبا در مرکز دهلی شرکت کرد. و در تحصیلات و ورزش‌هایی مانند هاکی و فوتبال عالی بود. خان بالاترین جایزهٔ مدرسه، یعنی شمشیر افتخار را دریافت کرد. او ابتدا آرزو داشت ورزش را دنبال کند اما به دلیل آسیب دیدگی شانه، دیگر نمی‌توانست بازی کند. در عوض، در دورهٔ جوانی در نمایش‌ها بازی کرد و به دلیل تقلید از بازیگران بالیوود مورد تحسین قرار گرفت و بازیگران مورد علاقه‌اش دیلیپ کومار، آمیتاب باچان و ممتاز بودند.

تحصیلات

یکی از دوستان کودکی و همبازی بازی‌های او، آمریتا سینگ، به بازیگری در بالیوود پرداخت.شاهرخ خان در کالج هانسراج برای کسب مدرک لیسانس اقتصاد ثبت نام کرد، اما بیشتر وقت خود را در گروه اکشن تئاتر دهلی (TAG) سپری کرد. زیر نظر کارگردان تئاتر، بری جان، به تحصیل در رشته بازیگری پرداخت. پس از فارغ التحصیلی از کالج هانسراج، خان تحصیلات خود را در رشته ارتباطات جمعی در جامعه ملیه اسلامیه آغاز کرد، اما برای ادامه حرفه بازیگری، این مسیر را ترک کرد. او همچنین در اوایل حرفه خود به مدرسه ملی نمایش در دهلی رفت.

والدین

پدر خان، میر تاج محمد خان، فعال جنبش استقلال طلبی هند و اهل پیشاور بود. او در کنار خدمتکار خدای، جنبش مقاومت بدون خشونت به رهبری خان عبدالغفار خان، که به دنبال همبستگی و استقلال هند بود، مبارزات سیاسی داشت. میر از پیروان عبدالغفار خان بود و به کنگره ملی هند ملحق شد. او همچنین پسر عموی سرلشکر ارتش ملی هند، یعنی شاه نواز خان بود. بر اساس ادعاهای خان، جد پدری او، میر جان محمد خان از قوم پشتون و اهل افغانستان بود. اما بعدها اقوام پدری او در پیشاور اعلام کردند که خانواده‌اش به زبان هندکو صحبت می‌کند و اصالتا اهل کشمیر هستند که قرن‌ها پیش در پیشاور ساکن شده‌اند. تا سال ۲۰۱۰، خانواده پدری خان همچنان در منطقه شاه ولی قطال در بازار قصه‌خوانی پیشاور زندگی می‌کردند.

در سال 1946، میر تاج محمد خان به دهلی رفت تا در رشته حقوق دانشگاه دهلی تحصیل کند. وقتی تقسیم هند در سال 1947 رخ داد، او مجبور شد در دهلی بماند و تا سال‌ها بعد به پیشاور بازگردد. مادر خان، لطیف فاطمه، افسر قضایی بود و همچنین دختر یک مهندس دولتی ارشد بود. پدر و مادر خان در سال 1959 ازدواج کردند.

شروع بازیگری

شاهرخ بازیگری را زیر نظر بری جان کارگردان تئاتر، در دهلی در “تئاتر گروه اکشن” می‌آموخت. وی پیش از ورود به سینما، وارد تلویزیون شد. اولین نقش او در مجموعهٔ تلویزیونی تلویزیونیدل دریا به کارگردانی لک تاندون بود. اما به دلیل تأخیر در تولید، مجموعهٔ تلویزیونی فاوجی در سال ۱۹۸۸ اولین سریال او بود. وی نقش اصلی کماندو آبهیمانیو رأی را بازی کرد که با تحسین منتقدان همراه بود و باعث به رسمیت شناخته شدن شاهرخ شد. سپس در سال ۱۹۸۹ او در سریال “سیرک” عزیز میرزا بازی کرد. همچنین یک نقش کوتاه هم در فیلم In Which Annie Gives It Those Ones داشت.

حضور در سینما

در سال ۱۹۹۱، شاهرخ به بمبئی رفت و اولین پیشنهاد سینمایی خود را از هما مالینی برای فیلم “دل آشناهه” (دل می‌داند) دریافت کرد.

اما به دلیل تأخیر در تولید فیلم، دومین فیلم او به نام “دیوانا” (۱۹۹۲) در مقابل ریشی کاپور و دیویا بهاراتی اولین فیلم اکران‌شده از او بود. فیلم با نقدهای خوبی روبه رو شد و دومین فیلم پرفروش سال شناخته شد.

شاهرخ در این فیلم نقش مکمل را داشت اما جایزه بهترین بازیگر تازه‌وارد را از جوایز فیلم فیر دریافت کرد. وی سپس در اقتباس مانی کال از کتاب “احمق” داستایوفسکی ظاهر شد.

که در ابتدا برای تلویزیون بود اما بعدا در تئاتر اکران شد و در “نیویورک فیلم فستیوال” در ۸ اکتبر ۱۹۹۲ نمایش داده شد. سال بعد، شاهرخ در فیلم کمدی “راجو آقا می‌شود” در نقش اصلی حضور یافت که نخستین همکاری او با جوهی چاولا بود. این فیلم با باکس آفیس خوبی عمل کرد. سپس در فیلم “مایا خانم” ساختهٔ کتان مهتا بازی کرد که اقتباسی از “مادام بواری” بود.

ازدواج و فرزندان

خان در اکتبر ۱۹۹۱ پس از شش سال نامزدی با گوری چیبر، در یک مراسم عروسی سنتی هندو، با او که از پنجابی‌های هندو است، ازدواج کردند. آن‌ها دو فرزند به‌نام‌های آریان (زادهٔ ۱۹۹۷) و سوهانا (زادهٔ ۲۰۰۰) دارند. در سال ۲۰۱۳، آن‌ها صاحب فرزند سومی شدند که از طریق رحم اجاره‌ای به دنیا آمد.

به گفتهٔ خان، در حالی که خود به اسلام اعتقاد دارد، برای دین همسرش نیز احترام قائل است و فرزندانش پیرو هر دو دین پدر و مادرش هستند. در خانه او، قرآن در کنار مورتی قرار گرفته است.

کمپانی فیلمسازی

خان، جوهی چاولا و عزیز میرزا در سال ۱۹۹۹ شرکت فیلمسازی Dreamz Unlimited راه‌اندازی کردند. در سال ۲۰۰۴، این کمپانی به نام Red Chillies Entertainment تغییر یافت و همسر خان، گوری خان، به عنوان تهیه‌کننده فعالیت می‌کرد.

اولین فیلم تولیدی این کمپانی، «پهیر بهی دل‌های هندوستانی» با بازی خودش و جوهی چاولا و کارگردانی عزیز میرزا منتشر شد که هم از نظر انتقادی و هم تجاری شکست خورد. فیلم بعدی، «آشوکا»، اگرچه از نظر تجاری موفق نبود، اما از نظر انتقادی موفق بود و نامزد جایزه بهترین فیلم فیر شد. فیلم «یک دو کاچهار» نیز موفقیت چندانی نداشت، اما فیلم آخر این کمپانی، «چلته چلته»، علاوه بر موفقیت انتقادی، موفقیت تجاری نیز کسب کرد.

آثار شاهرخ خان

خان، در پایان دههٔ ۱۹۸۰ با شرکت در چند مجموعهٔ تلویزیونی آغاز به کار کرد و در سال ۱۹۹۲ با ورود به بالیوود با فیلم عاشق دیوانه‌وار به شهرت رسید.

او در ابتدا به خاطر بازی در نقش‌های شرور در فیلم‌های بازیگر و ترس در سال ۱۹۹۳ شناخته شد.

خان سپس با بازی در فیلم‌هایی نظیر داماد عاشق عروس را می‌برد، دل دیوانه است، داره یه اتفاقایی میفته، محبت‌ها، گاهی شادی گاهی غم، فردا باشه یا نباشه، ویر-زارا و هرگز نگو خداحافظ به معروفیت دست یافت. او همچنین برای بازی در نقش‌هایی مانند معتاد به الکل در دیوداس، دانشمند ناسا در مادری، مربی هاکی در هند، و مردی مبتلا به نشانگان آسپرگر در من خان هستم تحسین منتقدان را جلب کرد. خان با انجام نقش‌های کمدی در قطار چنای و سال نو مبارک، به ایفای نقش‌های مختلف پرداخت. پس از وقفه‌ای کوتاه، با بازی در فیلم‌های اکشن پتان و جوان در سال 2023، خان مجدداً به موفقیت بازگشت و این دو فیلم هندی به عنوان پرفروش‌ترین فیلم‌های هندی شناخته شدند.

کارهای غیر هنری

کارهای انسان‌دوستانه شاهرخ خان  شامل خدمات بهداشت و درمان و امداد به فاجعه‌دیدگان بوده و در سال ۲۰۱۱ به دلیل حمایت از آموزش کودکان، جایزه‌ای از یونسکو دریافت کرد.

شاهرخ خان در سال ۲۰۱۸ به دلیل رهبری در حمایت از حقوق زنان و کودکان در هند، جایزهٔ کریستال مجمع جهانی اقتصاد را از آن خود کرد. خان چندین بار در فهرستی از تاثیرگذارترین افراد در فرهنگ هند قرار گرفته و در سال ۲۰۰۸، نیوزویک او را یکی از پنجاه فرد قدرتمند در جهان معرفی کرد. مجلهٔ تایم در سال ۲۰۲۳ او را یکی از ۱۰۰ شخص تاثیرگذار در جهان نامید.