
افسانه بایگان از دختر شایسته سال تا خداحافظی از سینما
افسانه بایگان در تهران در تاریخ ۲۶ دی ۱۳۴۰ متولد شد.
عموی پدرش، فضلالله بایگان، از جمله پیشگامان تئاتر ایران بود و پدربزرگش، میرزا جواد مؤتمنالممالک، نماینده اولین دوره مجلس شورای ملی بود.
مادرش علاقهمند به بازیگری بود، اما به دلیل بزرگ شدن در یک خانواده منضبط و سختگیر، نتوانست در این زمینه موفق شود. پدربزرگ مادرش، میرزا محمدرضا مؤتمنالسلطنه، در دوره قاجار حاکم خراسان بود و در آستان قدس رضوی به عنوان نایب التولیه خدمت میکرد.
همسر افسانه بایگان ،مصطفی شایسته، فعال در صنعت سینما به عنوان کارگردان و تهیهکننده مشغول است.
درباره انتخاب نام خودش، گفته: پدرم نام افسانه را برایم انتخاب کرد. مادرم از این انتخاب راضی نبود چون فکر میکرد این نام ممکن است زندگی من را پرماجرا کند، اما پدرم اظهار داشت که اگر چنین شود همچنان مشکلی نیست. در نهایت پدرم پیروز شد و من نام خودم را بسیار دوست دارم چون به داستانها علاقه دارم.
آغاز فعالیت هنری افسانه بایگان
هنگامی که بایگان پانزده سال داشت، در مسابقه “دختر شایسته ایران” سال ۱۳۵۵ شرکت کرد و نفر دوم شد.
همان سال، جلوه پالیزبان از کرمانشاه به عنوان دختر شایسته ایران انتخاب شد. در مراسم پایانی از آن سال، سنت بود که دختر شایسته سال گذشته شنل خاص خود را به دوش دختر شایسته جدید بگذارد.
وقتی یازده ساله بود، در فیلم کوتاه “بوق کاری” به کارگردانی علی علیزاده حضور داشت و نقشی را ایفا کرد.
اما ورود وی به صنعت سینما و تلویزیون در سال ۱۳۶۰ با بازی در سریال محبوب “سربداران” آغاز شد. در سال ۱۳۶۴، او نخستین نقش سینمایی خود را در فیلم “گمشده” به کارگردانی مهدی صباغزاده بازی کرد و به یکی از بازیگران برجسته و پرکارتر زن سینمای ایران تبدیل شد.
او در اواخر دهه هفتاد تا اوایل دهه هشتاد به دلیل شرایط کاری، مدتی از صنعت سینما دور شد. او گفته بود که برایش حتی فراموش شدن بهتر از ادامه کار با هر قیمتی بود.
بایگان در کنار بازیگری، طراحی صحنه و لباس را هم در فیلم شکوه بازگشت تجربه کردهاست.
خداحافظی از بازیگری
افسانه بایگان در ۲۰ تیر ۱۴۰۲ پس از حضور با کلاه در نمایش یک تئاتر بهعنوان تماشاگر و فراخوانی دوباره به دادگاه، در اینستاگرام گفت به دلیل فشارها و قضاوتهای سختگیرانه، نادیدهگرفته شدن فعالیت هنری و حیثیت اجتماعیاش از عرصه بیحرمت بازیگری کنارهگیری میکند.
افسانه بایگان در سینما
- میلیونر میامی (1395)
- نگار (1394)
- 50 کیلو آلبالو (1394)
- خبر خاصی نیست (1393)
- پی 22 (1393)
- زن ها شگفت انگیزند (1389)
- آدمکش (1389)
- زمهریر (1388)
- آقای هفت رنگ (1387)
- چشمک (1387)
- سوپر استار (1387)
- در شهر خبری نیست، هست (1386)
- قرنطینه (منوچهر هادی 1385)
- کنعان (مانی حقیقی 1386)
- محاکمه (ایرج قادری 1385)
- کافه ستاره (سامان مقدم 1383)
- عشق شیشه ای (غلامرضا حیدرنژاد 1378 حضور افتخاری)
- طوطیا (ایرج قادری 1377)
- جهان پهلوان تختی (بهروز افخمی 1376 حضور افتخاری)
- بدلکاران (مهدی صباغ زاده 1376)
- پنجه در خاک (ایرج قادری 1376)
- زخمی (کامران قدکچیان 1377)
- شبیخون (جمشید آهنگرانی 1377)
- مرد عوضی (محمدرضا هنرمند 1377)
- یاغی (جهانگیر جهانگیری 1376)
- نابخشوده (ایرج قادری 1375)
- خواهران غریب (کیومرث پوراحمد 1374)
- روز دیدنی (فرزین مهدی پور 1373)
- مجازات (جهانگیر الماسی 1373)
- بدل (جهانگیر جهانگیری 1372)
- آلما (اکبر صادقی 1371)
- حمله خرچنگ ها (پرویز تأییدی 1371)
- خوش خیال (مهران تأییدی 1371)
- شکوه بازگشت (سیروس مقدم 1371 به علاوه طراح صحنه و لباس)
- مریم و میتیل (فتحعلی اویسی 1371)
- اتل متل توتوله (محمد جعفری 1370)
- شانس زندگی (شهریار پارسی پور 1370)
- قرق (احمد هاشمی 1370)
- گرگ های گرسنه (سیروس مقدم 1370)
- دو فیلم با یک بلیط (داریوش فرهنگ 1369)
- آخرین مهلت (پرویز تأییدی 1368)
- شنگول و منگول (پرویز صبری 1368)
- فانی (افشین شرکت 1368)
- طوبی (خسرو ملکان 1367)
- گل مریم (حسن محمدزاده 1366)
- مکافات (منوچهر مصیری 1366)
- بگذار زندگی کنم (شاپور قریب 1365)
- تشکیلات (منوچهر مصیری 1365)
- حریم مهرورزی (ناصر غلامرضایی 1365)
- دبیرستان (اکبر صادقی 1365)
- گمشده (مهدی صباغ زاده 1364)