بیوگرافی کامل محمد کاسبی – از تولد تا درگذشت

محمد کاسبی (Mohamad Kasebi)، بازیگر، کارگردان، دوبلور و هنرمند پیشکسوت ایرانی، یکی از چهره‌های برجسته سینما و تلویزیون ایران بود که با بیش از پنج دهه فعالیت هنری، آثار ماندگاری در ذهن مردم از خود به جای گذاشت. او نه تنها در بازیگری، بلکه در دوبله و رادیو نیز تجربه داشت و همواره در شکل‌گیری هنرهای نمایشی نوین ایران نقش مؤثری ایفا کرد.

تولد و خانواده

محمد کاسبی در کوچه آبشار، خیابان ری، تهران به دنیا آمد و دوران کودکی و نوجوانی خود را در محله نازی‌آباد تهران سپری کرد.

• تاریخ تولد: ۴ خرداد ۱۳۳۰
• پدر: کارگر و استاد پخت صابون
• مادر: خانه‌دار

او تحصیلات ابتدایی را در دبستان رازی گذراند و سپس در دبیرستان‌های الهی، فاتح و رستاخیز تحصیل کرد و مدرک دیپلم را در سال ۱۳۵۰ دریافت نمود.

ازدواج و زندگی شخصی

محمد کاسبی با خانم زهرا اردستانی ازدواج کرد. این زوج هنرمند یک دختر به نام یلدا دارند. در سال ۱۳۹۵، در مراسم افتتاحیه جشنواره فیلم فجر، از این زوج به پاس فعالیت‌های هنری تقدیر شد.

تحصیلات و شروع فعالیت هنری

محمد کاسبی از سن ۱۳ سالگی فعالیت هنری خود را آغاز کرد و در کاخ جنوبی جوانان در میدان راه‌آهن با گروه‌های نیمه‌حرفه‌ای تئاتر فعالیت داشت. پس از اخذ دیپلم، در سال ۱۳۵۰ در کنکور شرکت کرد و در رشته پزشکی پذیرفته شد، اما به دلیل علاقه به بازیگری، انصراف داد و برای خدمت سربازی آماده شد.

سه سال بعد از اتمام سربازی، دوباره در کنکور شرکت کرد و این بار وارد رشته بازیگری و کارگردانی سینما و تئاتر دانشکده هنرهای دراماتیک شد و مدرک لیسانس گرفت.

ورود به عرصه دوبله و رادیو

در دوران دانشجویی، محمد کاسبی علاوه بر بازیگری، وارد عرصه دوبله شد و در تئاترهای متعددی ایفای نقش کرد. بعد از انقلاب اسلامی، او به سرعت به عنوان مسئول واحد نمایش رادیو انتخاب شد و همزمان گوینده رادیو بود.

در سال ۱۳۵۸، به همراه گروهی از هنرمندان همفکر، حوزه اندیشه و هنر اسلامی را تأسیس کرد که بعدها به حوزه هنری تبدیل شد. همچنین او از بنیانگذاران هنرهای نمایشی وزارت ارشاد نیز به شمار می‌رود.

حضور در جلوی دوربین

محمد کاسبی در سال ۱۳۶۱ و در سن ۳۱ سالگی، مسئولیت‌های رادیویی خود را رها کرد و با فیلم توبه نصوح به کارگردانی محسن مخملباف اولین حضور جدی خود جلوی دوربین را تجربه کرد. همان سال در سریال مرگ دیگری بازی کرد و به تلویزیون وارد شد.

در سال‌های بعد، او چندین نمایشنامه تئاتری نوشت و اجرا کرد و سپس فیلم‌های قاصد (۱۳۶۸) و شنا در زمستان (۱۳۶۸) را کارگردانی نمود.

آثار سینمایی محمد کاسبی

محمد کاسبی در طول دوران فعالیت خود در بیش از چند دهه، در فیلم‌های متعدد سینمایی حضور داشت:

• توبه نصوح (۱۳۶۱)
• دو چشم بی‌سو (۱۳۶۲)
• استعاذه (۱۳۶۲)
• بایکوت (۱۳۶۴)
• زنگ‌ها (۱۳۶۴)
• بحران (۱۳۶۶)
• بدوک (۱۳۷۰)
• پناهنده (۱۳۷۲)
• همسفر (۱۳۷۲)
• حمله به اچ۳ (۱۳۷۳)
• ماه و خورشید (۱۳۷۴)
• دایره سرخ (۱۳۷۴)
• پدر (۱۳۷۴)
• براده‌های خورشید (۱۳۷۴)
• کمین (۱۳۷۵)
• دنیای وارونه (۱۳۷۶)
• مریم مقدس (۱۳۷۹)
• عزیزم من کوک نیستم (۱۳۸۰)
• عروسک فرنگی (۱۳۸۴)
• نیما یوشیج (۱۳۸۵)
• دیوار (۱۳۸۶)
• نفوذی (۱۳۸۷)
• نطفه شوم (۱۳۸۷)
• نزدیکتر بیا (۱۳۸۸)
• بدون اجازه (۱۳۸۹)
• آسمان هشتم (۱۳۸۹)
• رفقای خوب (۱۳۹۴)

آثار تلویزیونی

محمد کاسبی در تلویزیون با مجموعه‌های زیر شناخته شد:

• رعنا (۱۳۶۷–۱۳۶۹)
• خوش‌رکاب (۱۳۸۲) – شبکه ۱
• اُ مثبت (۱۳۸۳) – نوروز شبکه ۱
• خوش‌غیرت (۱۳۸۴)
• پای پیاده (۱۳۸۴)
• صاحبدلان (۱۳۸۵)
• تا صبح (۱۳۸۵)
• سه در چهار (۱۳۸۷)
• آخرین سرقت (۱۳۸۸)
• زن بابا (۱۳۸۸) – نوروز ۱۳۸۹
• خوش‌نشین‌ها (۱۳۸۹)
• فراموشی (۱۳۹۰–۱۳۹۱)
• تله‌فیلم یاور (۱۳۹۲)
• خوب بد زشت (۱۳۹۲) – نوروز ۱۳۹۳
• حانیه (۱۳۹۳)
• همسفر خورشید (۱۳۹۴)
• سر دلبران (۱۳۹۶) – رمضان شبکه ۱
• بچه مهندس ۱ (۱۳۹۷) – رمضان شبکه ۲
• دادستان (۱۳۹۹) – شبکه ۳

جوایز و افتخارات

• سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش اول مرد برای فیلم پدر (جشنواره فیلم فجر ۱۳۷۴)
• تندیس بهترین بازیگر سینمای قاره آسیا برای فیلم پدر (مالزی، ۱۹۹۷)
• لوح تقدیر بهترین نمایشنامه برای نمایشنامه بایگانی (پنجمین جشنواره انتخاب بهترین کتاب دفاع مقدس)
• لوح تقدیر بهترین فیلم‌نامه برای فیلم‌نامه شنا در زمستان (جشنواره معلم)

بیماری و درگذشت

محمد کاسبی در ۳ مرداد ۱۴۰۰ واکسن برکت را تزریق کرد، اما در ۴ مرداد همان سال به کرونا مبتلا شد و به بیمارستان منتقل گردید. شش ماه بعد، به دلیل عوارض کرونا، مشکلات ریوی و بیماری مزمن قلبی، دوباره بستری شد و تحت درمان قرار گرفت.

آخرین حضور او در جلوی دوربین، سریال دادستان (۱۳۹۹) و آخرین کار سینمایی، فیلم رفقای خوب (۱۳۹۴) بود.

سرانجام، در تاریخ ۲۰ مهر ۱۴۰۴، دخترش خبر درگذشت او را اعلام کرد. محمد کاسبی در بیمارستان خاتم‌الانبیاء دارفانی را وداع گفت و جامعه هنری ایران را در ماتم فرو برد.