
زندگینامه شمس تبریزی: نگاهی به زندگی و افکار این شاعر بزرگ
شمس تبریزی که بود؟
محمد بن علی بن ملک داد تبریزی ملقب به شمس الدین یا شمس تبریزی که نامش برای ما با نام مولوی، یکی از پرآوازه ترین شعرا و عرفای ایران گره خورده است، از صوفیان و عرفای سده هفتم هجری است که مرید بسیار داشته و با طریقت خویش، زندگی مولانا را نیز دستخوش یک انقلاب روحی عظیم کرد.
زندگی نامه شمس تبریزی
شمس تبریزی در سال 582 هجری قمری در تبریز ایران متولد شد.
شمس با مردم روزگارش از هر جهت اختلاف داشت، «از قبول خلق» می گریخت و «شهرت خود را پنهان» می کرد.
روزگار خود را به ریاضت و جهانگردی می گذراند.شمس تبریزی عاشق سفر بود و عمر را به سیر و سیاحت میگذرانید و در یک جا قرار نمیگرفت، آنچنان که به روایت افلاکی «جماعت مسافران صاحبدل او را پرنده گفتندی جهت طی زمینی که داشتهاست.» شمس تبریزی در ۲۶ جمادیالثانی ۶۴۲ به قونیه رسید. او تحصیلات خود را به خوبی پنهان می کرد و وانمود می کرد که یک فروشنده دوره گرد است و با بافت سبد و آموزش کودکان امرار معاش می کند.
دیدار با مولانا
در اواخر عمر، مولانا را ملاقات کرد و با او رفاقتی پیدا کرد که در تمام عمر به دنبالش بود. شمس نگاه مولانا به سلوک و عرفان را دگرگون کرد و راه عظمت الهی را به او نشان داد.
نزدیکی با او دلیل دشمنی پیروان مولانا با شمس شد. مولانا یکی از آثار مهم خود را “دیوان شمس تبریزی “به نام راهنمای روحانی خود نامگذاری کرد.
دیدار شمس با مولانا باعث شد مولانا درس و وعظ را یکسو نهاد و اهل وجد و سماع و شاعری شد. برای مردم قونیه مخصوصاً پیروان مولانا تغییر احوال او و رابطهٔ میان او و شمس تبریزی تحمل ناکردنی بود. عوام و خواص به خشم آمدند، مریدان شوریدند، و همگان کمر به کین او بستند. شمس تبریزی بعد از شانزده ماه در ۲۱ شوال ۶۴۳ بیخبر قونیه را ترک کرد. اندوه و ملال مولانا در آن ایام بیکرانه بود.
مرگ شمس تبریزی
علت دقیق مرگ شمس تبریزی با گذشت این همه سال هنوز مشخص نیست. و کسی دقیقا نمیداند، این شاعر و صوفی ایرانی به مرگ طبیعی از دنیا رفته و یا به قتل رسیده است.
برخی میگویند این فرد بزرگ به مرگ طبیعی از دنیا رفته و برخی معتقد هستند که شمس توسط مریدان مولانا به ویژه علاءالدین پسر او به قتل رسیده که این اعتقاد به واقعیت نزدیکتر است.
آرامگاه شمس تبریزی
بعد از درگذشت شمس ، آرامگاه وی در خوی به عنوان یک مقصد معنوی و مکان مورد احترام و ارادت برای عاشقان شمس و مولانا، شناخته میشود. هر ساله، معشوقان و طلاب عرفان از سراسر جهان به خوی میآیند تا در این زیارتگاه متبرک، به عبادت و تلاقی با عالم روحانی این عارف بپردازند و از ارتباط روحی و معنوی خود با این مرشد عارف برخوردار شوند.
تربت شمس تبریزی
در قلب شهر قونیه، مکانی ویژه و معنوی وجود دارد. این مکان، مسجد و مقبرهای مرتبط با شمس است. ساخت تربت ایشان به قرن سیزدهم برمیگردد؛
معماری این مسجد، بسیار ساده و زیبا بوده و با ورود به این محل مقدس، به دنیای انسانی و روحانی فراتراپی قدم میگذارید.
داخل مسجد، مقبرهای برای این عارف قرار دارد. این مقبره به شکل یک ایوان با طاقی از چوب بورسا دیده میشود.که مقبره به مسجد متصل است و بدنهاش از سنگ ساخته شده و سقف آن به شکل مخروطی طراحی شده است.
این تربت، بیش از یک مکان زیارتی، به عنوان نمادی برای عشق بیپایان و عرفان شناخته میشود.این مکان مقدس، به عنوان نمادی از همیشگی بودن شمس و ارتباط معنوی او با مولانا، همیشه در دلهای معشوقان ادبیات و عرفان زنده خواهد ماند.
روز بزرگداشت شمس تبریزی
تأثیر شگرف این عارف بزرگ بر زندگی و اشعار مولانا، از جمله موضوعاتی است که همواره مورد مطالعه و بحث ادبی و عرفانی بوده است.
هفتم مهر، فرصتی برای احترام گذاشتن به ارزشهای عرفانی و ادبی کشور ایران است .
از سوی دیگر، این بزرگداشت میتواند به ترویج فرهنگ عاشقانه و ارتقاء انسان محوریت و معنویت در جامعه کمک کند. اشعار او ، علاقهمندان به ادبیات و عرفان را به نگاهی عمیقتر به اشعار و افکار این عارف دعوت کند.