بیوگرافی کامل آتیلا پسیانی؛ اسطوره تئاتر تجربی و نقش جاودان «تقی تاکسی»

آتیلا پسیانی، یکی از برجسته‌ترین بازیگران و کارگردانان تئاتر و سینمای ایران، در تاریخ ۱۰ اردیبهشت ۱۳۳۶ در تهران به دنیا آمد. او فرزند جمیله شیخی، از بازیگران بنام سینما و تلویزیون بود. آتیلا پسیانی با حضور در بیش از ۴۰ نمایش، حدود ۸۰ فیلم سینمایی و ۷۰ مجموعه تلویزیونی، یکی از پرکارترین و تأثیرگذارترین چهره‌های هنر نمایشی ایران محسوب می‌شود. نقش ماندگار او در سریال‌های «گم‌گشته» و «چاردیواری» در قالب «تقی تاکسی» برای همیشه در یاد مردم باقی مانده است.

آتیلا پسیانی علاوه بر بازیگری، یکی از پیشگامان تئاتر تجربی محسوب می‌شود. او با تأسیس گروه تئاتر «بازی» نقش مهمی در معرفی فرم‌های جدید اجرایی و ایجاد جریان‌های نوین در تئاتر ایران داشته است. در ادامه این مطلب، در سایت سلبریتی‌ها، با زندگی حرفه‌ای، آثار، افتخارات و میراث آتیلا پسیانی بیشتر آشنا شوید.

تولد و خانواده آتیلا پسیانی

آتیلا پسیانی در ۱۰ اردیبهشت ۱۳۳۶ در تهران متولد شد. مادرش، زنده‌یاد جمیله شیخی، از چهره‌های مطرح سینما و تلویزیون ایران بود. پدرش در دوران کودکی او و در حین یک مأموریت در بهشهر از دنیا رفت و آتیلا به همراه مادرش به تهران بازگشت.

آشنایی با تئاتر

سفر آتیلا پسیانی به دنیای بازیگری از ده‌سالگی آغاز شد. او در سال ۱۳۴۶ با مادرش در تمرین نمایشی به نام «حکومت زمان‌خان» شرکت کرد و نقش‌هایی مانند ولیعهد شاه قاجار و شاگرد دلاک را با بداهه‌پردازی اجرا کرد. این تجربه برای او نقطه آغاز علاقه جدی به هنر نمایشی بود. آتیلا در ۱۱ سالگی با دیدن نمایش تجربی مشهور «پژوهشی ژرف و سترگ…» به کارگردانی بهرام بیضایی، به این نتیجه رسید که مسیر زندگی‌اش با تئاتر گره خورده است.

تحصیلات و آموزش

آتیلا پسیانی تحصیلات خود را در رشته بازیگری و کارگردانی تئاتر از دانشکده هنرهای زیبای دانشگاه تهران به پایان رساند. او در دانشگاه از کلاس‌های اساتیدی همچون بهرام بیضایی، حمید سمندریان و شمیم بهار بهره‌مند شد و این آموزش‌ها زمینه‌ساز شکل‌گیری دیدگاه متفاوت او در تئاتر شد.

آغاز فعالیت حرفه‌ای

تئاتر و کارگاه نمایش

پسیانی فعالیت خود را به‌صورت حرفه‌ای از دهه ۱۳۵۰ با پیوستن به «کارگاه نمایش» آغاز کرد. او توانست خیلی زود در کنار مجرب‌ترین هنرمندان آن زمان قرار گیرد و با اجرای نمایش‌هایی نوگرا و تجربه‌گرا، نگاه جدیدی به تئاتر ایران تزریق کند.

حضور در سینما و تلویزیون

اولین تجربه سینمایی آتیلا پسیانی، حضور در تله‌فیلمی به نام «آرتیست» در سال ۱۳۴۸ بود. اما او ورود جدی به سینما را از سال ۱۳۶۰ با فیلم «عفریت» آغاز کرد. او همچنین در سال ۱۳۶۲ با فیلم «مرگ سفید» به همراه همسرش فاطمه نقوی به ایفای نقش پرداخت. در دهه ۱۳۶۰ با بازی در فیلم «طلسم» به کارگردانی کیانوش عیاری، یکی از ماندگارترین نقش‌های سینمایی خود را ارائه داد.

آثار برجسته و نقش‌های ماندگار

آتیلا پسیانی با بازی در آثار مختلف سینمایی، تلویزیونی و تئاتری، به یکی از چهره‌های مهم و جدانشدنی هنر ایران تبدیل شد. برخی از نقش‌های ماندگار او عبارت‌اند از:

• تقی تاکسی در سریال «گم‌گشته» و «چاردیواری» به کارگردانی حسن فتحی
• بازی در فیلم‌های شاخصی همچون:
  • «آب و آتش» (۱۳۸۰)
  • «نسل سوخته» (۱۳۷۹)
  • «طلسم» (۱۳۶۵)
  • «دو زن» (۱۳۷۷)
  • «هیوا» (۱۳۷۷)

او به دلیل توانایی‌اش در ایفای نقش‌های متفاوت، همکاری با طیف گسترده‌ای از کارگردانان را تجربه کرد.

فعالیت در تئاتر تجربی

آتیلا پسیانی یکی از مؤثرترین چهره‌های تئاتر تجربی ایران بود. او با تأسیس گروه تئاتر «بازی» در سال ۱۳۶۸ به همراه همسرش فاطمه نقوی، فعالیت خود را در حوزه تئاتر آوانگارد و تجربی گسترش داد. این گروه در دهه‌های بعد با اجرای نمایش‌هایی خلاقانه و نوآورانه، نقش مهمی در توسعه تئاتر مدرن ایران داشت.

او در جشنواره‌های مختلف مانند جشنواره تئاتر فجر آثار شاخصی را به صحنه برد، از جمله نمایش «جهاز جادو» نوشته محمد چرمشیر در سال ۱۳۷۰.

زندگی شخصی و خانوادگی

آتیلا پسیانی در سال ۱۳۵۷ با بازیگر فاطمه نقوی ازدواج کرد. این زوج دارای دو فرزند هستند:

• ستاره پسیانی: بازیگر سینما و تلویزیون که در سال‌های اخیر به شهرت زیادی رسیده است.
• خسرو پسیانی: فعال در تئاتر و هنرهای نمایشی.

آن‌ها علاوه بر زندگی مشترک، در فعالیت هنری نیز همراه یکدیگر بوده‌اند؛ از جمله تأسیس گروه تئاتر بازی.

جایگاه و افتخارات

آتیلا پسیانی در طول فعالیت هنری خود، موفق به کسب جوایز و افتخارات متعددی شد. برخی از مهم‌ترین افتخارات او عبارت‌اند از:

• برنده تندیس زرین بهترین بازیگر نقش مکمل مرد برای فیلم «آب و آتش» (۱۳۸۰)
• کاندیدای دریافت جایزه‌های متعدد از جشنواره‌های داخلی برای فیلم‌هایی مانند:
  • «چه کسی امیر را کشت؟» (۱۳۸۵)
  • «شام آخر» (۱۳۸۱)
  • «نسل سوخته» (۱۳۷۹)
  • «طلسم» (۱۳۶۵)

گفت‌وگوی جنجالی و واکنش‌ها

در آبان ۱۴۰۰، آتیلا پسیانی در گفت‌وگویی با فریدون جیرانی اظهار کرد که نزدیک به ۱۷ سال است تلویزیون نگاه نمی‌کند؛ حتی سریال‌های خودش را. این اظهارات واکنش‌های گسترده‌ای در رسانه‌ها و فضای مجازی برانگیخت. دو روز بعد پسیانی با انتشار پیام عذرخواهی، موضوع را توضیح داد و از همکاران و مخاطبان تلویزیون دلجویی کرد.

بیماری و درگذشت

آتیلا پسیانی در سال‌های پایانی عمرش با بیماری سرطان دست‌وپنجه نرم می‌کرد. او از تابستان ۱۴۰۲ برای ادامه درمان به فرانسه رفت و سرانجام در تاریخ ۱۴ مهر ۱۴۰۲ در سن ۶۶ سالگی در پاریس درگذشت. پیکر او در ۱۹ مهر به ایران بازگشت و در قطعه هنرمندان بهشت زهرا به خاک سپرده شد.

آخرین حضور تصویری او در سریال «بی‌گناه» به کارگردانی مهران احمدی در شبکه نمایش خانگی بود.

میراث هنری آتیلا پسیانی

آتیلا پسیانی نه‌تنها به عنوان بازیگر، بلکه به‌عنوان یک معلم، کارگردان، و راهبر جریان‌های تئاتر تجربی، میراثی ماندگار برای نسل‌های آینده هنرمندان بر جای گذاشت. او با رویکردی بی‌پیرایه و صمیمی، توانست نقش‌هایی به‌یادماندنی خلق کند و نگاه متفاوتی به هنر نمایش ارائه دهد.

🎬 سینما

📺 تلویزیون

🌐 شبکه نمایش خانگی

ما را در شبکه‌های اجتماعی دنبال کنید

کانال تلگرام اینستاگرام ما