نگاهی به زندگی اسماعیل سلطانیان | از تئاتر تا درخشش در یوسف پیامبر
بیوگرافی کامل اسماعیل سلطانیان؛ بازیگر سریال «یوسف پیامبر» و هنرمند آرام سینمای ایران
مقدمه
سریال تاریخی و محبوب «یوسف پیامبر» یکی از آثار ماندگار تلویزیون ایران است که در خاطر مردم جاودانه شد. در میان بازیگران درخشان این مجموعه، چهرهای دیده میشود که با بازی دقیق و تسلط بر نقش، توجه مخاطبان را جلب کرد؛ اسماعیل سلطانیان، بازیگر نقش «کیمونی کاهن».
او با چهرهای آرام و صدایی مطمئن، نقش خود را به یکی از ماندگارترین شخصیتهای مکمل این سریال تبدیل کرد. در ادامه مطلب، در سایت سلبریتیها با زندگی، آثار و فعالیتهای هنری این هنرمند گرانقدر آشنا شوید؛ از روزهای آغاز در تئاتر تا حضور در سینما و تلویزیون، و در نهایت بدرود او با دنیای هنر.
زندگینامه اسماعیل سلطانیان
تولد و کودکی
اسماعیل سلطانیان در ۲۶ فروردین ۱۳۳۳ در شهر کرمانشاه چشم به جهان گشود. او از همان دوران کودکی به هنر، نمایش و بیان علاقهمند بود و استعداد ذاتیاش در اجرا باعث شد خانوادهاش به تشویق او بپردازند. سلطانیان بعدها در مصاحبههایش گفته بود که از ۱۲ سالگی با صحنه تئاتر آشنا شد و به تدریج در مسیر بازیگری قرار گرفت.
تحصیلات
وی پس از پایان تحصیلات متوسطه، در رشته بازیگری و کارگردانی تئاتر در دانشکده هنرهای دراماتیک تهران پذیرفته شد و از همان زمان، مسیر هنری خود را به شکل حرفهای آغاز کرد. او همزمان در سال ۱۳۴۹، در مرکز آموزش هنرهای دراماتیک کرمانشاه، دورهای ششماهه را زیر نظر استاد آتش تقیپور گذراند. این دوره، پایهای برای شناخت تئاتر مدرن و کلاسیک در او شد.
آغاز فعالیت هنری
ورود به دنیای تئاتر
اسماعیل سلطانیان فعالیت هنری خود را از سال ۱۳۴۹، در سن ۱۶ سالگی، با حضور در تئاتر به عنوان نویسنده، بازیگر و کارگردان آغاز کرد. او در همین سال چند نمایشنامه کوتاه نوشت و اجرا کرد و به سرعت در جمع هنرمندان کرمانشاه شناخته شد.
در سال ۱۳۵۰، دو فیلمنامه نوشت که مورد تأیید قرار گرفت، اما به دلایل مالی و شرایط سینمایی آن زمان موفق به ساخت آنها نشد. با این حال، روحیه خلاق و پرتلاشش باعث شد از مسیر هنر جدا نشود.
مهاجرت به تهران و ورود به سینما
در سال ۱۳۵۷، همزمان با تحولات بزرگ اجتماعی ایران، سلطانیان تصمیم گرفت برای ادامه فعالیت هنری خود به تهران مهاجرت کند. او در حوزه هنری سازمان تبلیغات اسلامی مشغول به کار شد و در کنار فعالیتهای هنری، به تدریس در کلاسهای بازیگری و کارگردانی پرداخت.
اسماعیل سلطانیان در سال ۱۳۶۳ با بازی در فیلم «شکار شکارچی» به کارگردانی مجید جوانمرد، نخستین حضور خود را در سینما تجربه کرد. او در کنار چهرههایی چون مهدی محرابی، مسعود قندی و رضا چراغی بازی قابلتوجهی از خود ارائه داد.
یک سال بعد، با بازی در سریال «پیر وفا» به کارگردانی مجتبی یاسینی، برای نخستینبار وارد قاب تلویزیون شد. از همان ابتدا، آرامش در بازی و باورپذیری نقشهایش توجه مخاطبان را جلب کرد.
دوران شکوفایی و شهرت
بازی در فیلمهای مهم سینمای ایران
دهه ۶۰ و ۷۰ برای سلطانیان دوران شکوفایی بود. او در کنار بزرگان سینمای ایران همچون محسن مخملباف، ابراهیم حاتمیکیا و کیانوش عیاری همکاری کرد.
از میان آثار شاخص او میتوان به فیلمهای زیر اشاره کرد:
- بایسیکلران (۱۳۶۷) – نقش درخشان او در این فیلم ساخته محسن مخملباف باعث شد در هفتمین جشنواره فیلم فجر نامزد سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش مکمل مرد شود.
- افسون (۱۳۶۷)
- دیدهبان (۱۳۶۷) – همکاری با ابراهیم حاتمیکیا به عنوان بازیگر و دستیار کارگردان
- مهاجر (۱۳۶۸) – دستیار کارگردان
- ابلیس (۱۳۶۹) – بازیگر و دستیار کارگردان
- غزال (۱۳۷۴)
- کافه ترانزیت (۱۳۸۳)
- در شهر خبری نیست، هست (۱۳۸۶)
- هیس! دخترها فریاد نمیزنند (۱۳۹۱)
- چ (۱۳۹۲) – به کارگردانی ابراهیم حاتمیکیا
تجربه کارگردانی
در سال ۱۳۷۲ سلطانیان برای نخستین و تنها بار در مقام کارگردان پشت دوربین رفت و فیلم «همه دختران من» را ساخت. در این فیلم بازیگرانی چون فردوس کاویانی، نسرین مقانلو، نادیا دلدارگلچین، علی مصفا، ابراهیمآبادی و مجید قناد نقشآفرینی کردند.
او در این اثر علاوه بر کارگردانی، نویسندگی، طراحی صحنه و لباس و تهیهکنندگی را نیز برعهده داشت. این فیلم از دید منتقدان آن زمان اثری انسانی و اجتماعی تلقی شد که دغدغههای خانوادگی را با زبانی صمیمی بیان میکرد.
فعالیتهای تلویزیونی
اسماعیل سلطانیان در طول چهار دهه فعالیت خود، در بیش از ۳۰ مجموعه تلویزیونی و سریال حضور داشت. از جمله آثار شاخص تلویزیونی او میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- پیر وفا (۱۳۶۴) – اولین حضور در تلویزیون
- درخت دوستی (۱۳۶۶)
- حکایت میرزا یحیی (۱۳۷۴)
- یوسف پیامبر (۱۳۸۷) – در نقش «کیمونی کاهن»
- مرد هزارچهره (۱۳۸۶) – به کارگردانی مهران مدیری
- ستایش (۱۳۸۹) – به کارگردانی سعید سلطانی
- پایتخت ۲ (۱۳۹۱) – ساخته سیروس مقدم
- وضعیت سفید (۱۳۸۷ تا ۱۳۹۰) – به کارگردانی حمید نعمتالله
- معراجیها (۱۳۹۳) – ساخته مسعود دهنمکی
- خان بابا وارثیه فامیلی (۱۳۹۷) – آخرین حضور تلویزیونی او در شبکه قزوین
نمایش خانگی
در سال ۱۳۹۹ نیز با بازی در سریال موفق «قورباغه» به کارگردانی هومن سیدی، آخرین نقشآفرینی خود را در مدیوم تصویر ثبت کرد.
سبک بازی و نگاه هنری
اسماعیل سلطانیان از جمله بازیگرانی بود که به گفته خودش، همواره به دنبال نقشی خاص و متفاوت میگشت. او در گفتوگویی با روزنامه جامجم گفته بود:
«حاضرم حتی یک سکانس بازی کنم، اما نقش آنقدر خوب باشد که از آن شرمنده نشوم. بعد از ۳۷ سال فعالیت، هنوز آن نقشی را که برایش آفریده شدهام بازی نکردهام.»
او در انتخاب نقشها وسواس زیادی داشت و همین دقت باعث شده بود در هر اثری که حضور مییابد، نقشش در ذهن تماشاگر باقی بماند.
بیماری و خانهنشینی
در سال ۱۳۹۴، سلطانیان به دلیل وجود ضایعه در ناحیه روده بزرگ در بیمارستان امیرالمؤمنین (ع) تهران تحت عمل جراحی قرار گرفت. پس از این عمل، بهبودی نسبی پیدا کرد اما به گفته خودش، دیگر مانند گذشته نتوانست در پروژههای بلندمدت شرکت کند.
پس از آن دوران، او بیشتر در منطقه پرند زندگی میکرد و بهندرت در پروژههای سینمایی یا تلویزیونی حضور مییافت. تنها در چند اثر کوتاه مانند «خان بابا وارثیه فامیلی» و «قورباغه» ظاهر شد.
درگذشت اسماعیل سلطانیان
در نهایت، اسماعیل سلطانیان بامداد روز چهارشنبه ۲۴ خرداد ۱۴۰۲ بر اثر ایست قلبی در سن ۶۹ سالگی درگذشت.
پیکر این هنرمند گرانقدر در روز ۲۶ خرداد ۱۴۰۲ در قطعه هنرمندان بهشت زهرا (س) تهران به خاک سپرده شد.
درگذشت او موجی از اندوه در جامعه هنری ایران برانگیخت و بسیاری از بازیگران و کارگردانان باسابقه از جمله سیروس مقدم، احمد کاوری و حمید نعمتالله از او به عنوان «بازیگر شریف و متعهد» یاد کردند.
میراث هنری
اسماعیل سلطانیان هرگز در پی شهرت و تیتر روزنامهها نبود. او بیشتر به کیفیت نقش، اصالت در بازی و وفاداری به هنر معتقد بود. شاید به همین دلیل است که بسیاری از علاقهمندان تئاتر و سینما، از او به عنوان یکی از «بازیگران آرام اما عمیق سینمای ایران» یاد میکنند.
او از جمله هنرمندانی بود که در کنار بازیگری، به عنوان دستیار کارگردان در فیلمهای مهمی چون «دیدهبان» و «مهاجر» نیز همکاری کرد و بعدها در فیلم «چ» به عنوان بازیگر در کنار ابراهیم حاتمیکیا حاضر شد — حلقهای از تداوم رفاقت و همکاری هنری.
آثار سینمایی اسماعیل سلطانیان
| عنوان فیلم | سال | سمت | کارگردان | توضیحات |
|---|---|---|---|---|
| شکار شکارچی | ۱۳۶۳ | بازیگر | مجید جوانمرد | اولین حضور سینمایی |
| بایکوت | ۱۳۶۴ | بازیگر | محسن مخملباف | |
| دستفروش (اپیزود اول) | ۱۳۶۵ | بازیگر | محسن مخملباف | |
| بایسیکلران | ۱۳۶۷ | بازیگر | محسن مخملباف | نامزد سیمرغ بلورین |
| دیدهبان | ۱۳۶۷ | بازیگر و دستیار کارگردان | ابراهیم حاتمیکیا | |
| مهاجر | ۱۳۶۸ | دستیار کارگردان | ابراهیم حاتمیکیا | |
| آب را گل نکنید | ۱۳۶۸ | بازیگر | ||
| ابلیس | ۱۳۶۹ | بازیگر و دستیار کارگردان | احمدرضا درویش | |
| مرد ناتمام | ۱۳۷۱ | بازیگر | ||
| شعلههای خشم | ۱۳۷۱ | بازیگر | ||
| بربال فرشتگان | ۱۳۷۱ | بازیگر | ||
| همه دختران من | ۱۳۷۲ | نویسنده و کارگردان | اسماعیل سلطانیان | |
| غزال | ۱۳۷۴ | بازیگر | ||
| کافه ترانزیت | ۱۳۸۳ | بازیگر | کامبوزیا پرتوی | |
| چ | ۱۳۹۲ | بازیگر | ابراهیم حاتمیکیا | آخرین فیلم سینمایی |
آثار تلویزیونی
- پیر وفا (۱۳۶۴)
- درخت دوستی (۱۳۶۶)
- حکایت میرزا یحیی (۱۳۷۴)
- باغ کوچک بیبی گل (۱۳۷۷)
- روزهای مهآلود (۱۳۷۹)
- عشق سالهای جنگ (۱۳۸۰)
- نوعروس (۱۳۸۱)
- بانویی دیگر (۱۳۸۳)
- شکر تلخ (۱۳۸۵)
- مرد هزارچهره (۱۳۸۶)
- یوسف پیامبر (۱۳۸۷)
- رستگاران (۱۳۸۸)
- ستایش (۱۳۸۹)
- وضعیت سفید (۱۳۸۷–۱۳۹۰)
- پایتخت ۲ (۱۳۹۱)
- همه بچههای ما (۱۳۹۲)
- معراجیها (۱۳۹۳)
- خان بابا وارثیه فامیلی (۱۳۹۷)
سخن پایانی
اسماعیل سلطانیان در طول بیش از پنج دهه فعالیت هنری، الگویی از تعهد، اخلاق و عشق به هنر بود. او با نقشهای کوچک اما تأثیرگذار خود، نشان داد که عظمت در سادگی و عمق است.
نامش شاید کمتر از برخی ستارگان بزرگ شنیده شود، اما در حافظه علاقهمندان سینما و تلویزیون ایران، برای همیشه به عنوان بازیگری متین، دقیق و صادق باقی خواهد ماند.
کانال تلگرام
اینستاگرام ما
